‘Wat kan ik óók doen met dat geld?’ Marloes keert uitzichtloze situatie om door te beginnen met een rekensom
‘Dit kan anders.’ De gedachte waardoor het vuurtje bij Marloes, wijkcoach (SMD) in Enschede, gaat branden. Binnen een jaar verandert daardoor de situatie voor 46 alleenstaande mannen in een pension. Een omslag die hen brengt van teleurstelling en gelatenheid naar een opbloeiend leven met perspectief. Achter dit bewonderenswaardige resultaat ligt een manier van denken en werken die verschil maakt. En juist daar is de Doorbraakmethode nieuwsgierig naar.
‘In Pension Vredenberg in Enschede wonen alleenstaande mannen met een verleden van onder meer dakloosheid, verslaving, schulden en psychische aandoeningen’, begint Marloes Olde Hampsink, sociaal werker van het jaar 2020. ‘Als wijkcoach van de daklozen kom ik in het pension terecht, in eerste instantie om de pensionhouder te ondersteunen.’
Tijdens haar bezoekjes krijgt Marloes contact met de bewoners: ‘Ik hoor waar ze mee zitten. Dat soort contact was er eerst niet.’ Ze signaleert nood bij de bewoners en ziet hen steeds verder wegglijden. ‘Ik zie dat veel bewoners niet in staat zijn om een goede hulpvraag te stellen’, legt Marloes uit. ‘Sommigen hebben wel een Wmo-indicatie, maar die komt niet goed van de grond. Ze zijn hulpverleningsmoe en teleurgesteld in de maatschappij. Velen kampen daarnaast met een verminderde zelfredzaamheid door bijvoorbeeld een scheiding, werkloosheid of een verstandelijke beperking. Ze gaan niet uit zichzelf met deze problemen naar hulpverlening toe. Of houden soms letterlijk de deur voor hen dicht. Maar ik wil die mensen ondersteuning bieden, ook als ze er niet om vragen.’
‘Dan gaat er iets broeien’
Dus pakt Marloes het zelf op. Maar daar is ze al snel veel te druk mee. Wat ze dan doet, is het begin van een verandering: ze besluit een stap terug te zetten en te kijken naar de geldstromen. ‘Kijkend naar de kosten van de Wmo-indicaties zie ik: er gebeurt erg weinig voor een heleboel geld. Dan zoek ik naar mogelijkheden: wat kan ik óók doen met dat geld?’
“Ik wil die mensen ondersteuning bieden, ook als ze er niet om vragen”
‘Allereerst bespreek ik het idee gewoon heel vaak met directe collega’s, maar ook met beleidsmedewerkers binnen de gemeente en betrokken zorgorganisaties. Het is belangrijk dat je laat zien wat je aan het doen bent. Dan gaat er iets broeien!’ Met hulp van Humanitas Onder Dak gaat ze rekenen. ‘Met dank aan het Instituut voor Publieke Waarden en hun Doorbraakmethode, komen we erachter dat met geld van de Wmo-indicaties twee sociaal werkers aangenomen kunnen worden om aanwezig te zijn in het pension.’
Een goed plan
Als je maatwerk maakt, kom je van alles tegen op je weg. ‘Soms bots ik wel eens met collega’s. In dezelfde casuïstiek komen hulpverlener en en instanties, zoals de gemeente of de corporatie, weleens tegenover elkaar te staan. Dan probeer ik een brugfunctie te vormen. Ik begin ook klein. Bijvoorbeeld een overkapping voor een scootmobiel, zodat deze voor een bewoner kan worden aangevraagd. Een klein succes voor bewoner en gemeente verstevigt de samenwerking. Dat genereert weer aandacht voor je project. De burgermeester is bijvoorbeeld ook langsgekomen.’
“Door gebruik te maken van de kosten-batenanalyse kan ik een plan maken waar iedereen naar gaat kijken.”
De crux van maatwerk zit wat Marloes betreft in het maken van een goed onderbouwd plan. ‘Voor verbetering heb je een plan nodig. Dat plan moet ook gedragen worden en daar heb je goede mensen voor nodig. Door gebruik te maken van de kosten-batenanalyse van de Doorbraakmethode kan ik een plan maken waar iedereen naar gaat kijken.’
‘Natuurlijk zijn er ook discussies en obstakels. Maar als je plan duidelijk is, help je mensen daar al deels overheen. Wat hier is gebeurd, komt doordat we zichtbaar maken van wat wij als sociaal professionals (kunnen) doen. In de systematiek is dat ook met behulp van de kosten en baten. En de baten zijn veel groter dan ik van tevoren gedacht had.’
Doen wat nodig is
Marloes wil andere professionals meegeven: ‘Blijf doen wat nodig is en houd vol. Deel je idee met anderen. Als ik iets lastig vind, zoek ik een collega die me kan helpen. Kijk waar je aansluiting vindt met jouw idee. Dat levert veel op. En weet ook met wie je samenwerkt: probeer aan te sluiten op de visies en belangen van andere partijen, toon daar respect voor. Op die manier krijg je alles sneller voor elkaar, ook in de toekomst.’
“Het is soms iets meer werk, maar het levert uiteindelijk meer op.”
Is maatwerk maken voor iedereen weggelegd? ‘Misschien heb ik geluk met de mensen om mij heen, misschien komt het door mijn eigen enthousiasme waardoor ik mensen meekrijg. Maar geen mens is hetzelfde, dus moet je automatisch maatwerk leveren. Het is soms iets meer werk, maar het levert uiteindelijk meer op. Ik heb door deze ervaring zelf ook een stap kunnen maken: van individuele hulpverlening naar iets betekenen voor een groep mensen. Als het aan mij ligt ga ik daar mee door.’
Duurzaam
Marloes is verrast en blij met de impact die het project heeft: ‘Het oorspronkelijke doel was om in heel 2021, 32 mensen te helpen. Maar een jaar later zitten we al op 46. Ook zien we dat het beter gaat met de hulpzoekers: ze zijn fysiek en mentaal gezonder. Bewoners zijn gemotiveerder om te starten met begeleiding. Er worden weer gezellige avonden georganiseerd, omdat er meer vertrouwen is door de groei die bewoners bij zichzelf en anderen zien. Ook is er meer respect voor de hulpverleners.’
‘Deze aanpak zorgt ook voor een duurzame uitstroming; ik heb na een jaar nog niemand terug zien komen. Daardoor hebben we ook weer meer geld te besteden om andere bewoners te helpen. Er zitten nu professionals die weten hoe ze de juiste vragen moeten stellen. Doordat zij samen met de pensionhouder veel aanwezig zijn en de bewoners leren kennen, durven zij zich na verloop van tijd kwetsbaar op te stellen en hulp te vragen. Dat maakt, volgens mij, het meeste verschil.’
Foto header: Ivi fotografie
